دادگاه خانواده
دادگاه خانواده دادگاهی برای حل مشکلات درون خانواده ها است. اختلافات خانوادگی گاهی به نقطه ای می رسد که نیاز به مراجعه و قضاوت از طرف مراجع قضایی دارد که به همین منظور قوه قضاییه در ایران دادگاهی با نام دادگاه خانواده تشکیل داده است. پس این دادگاه در ایران به عنوان یک دادگاه خاص دعاوی خانوادگی فعالیت دارد.
قانون حمایت از خانواده که در سال 1391 توسط قوه ی قضاییه تصویب شد حوزه های مختلف قضایی را ملزم به وجود تعداد قابل قبول و کافی برای شعبات دادگاه قضایی کرده است. دادگاه های شهرهای بسیار کوچک که دارای دادگاه خانواده نمی باشند، مسئول رسیدگی به مسائل و مشکلات خانوادگی هستند. در موارد به خصوص این دادگاه ها پرونده های خانوادگی را به نزدیک ترین دادگاه خانواده ارجاع می دهند.
با توجه به ماده ی 29 قانون حمایت از خانواده دعاوی و اختلافات مالی بنابر تصمیم قانونگذار برای کاهش حجم پرونده های خانوادگی در دادگاههای خانواده، به شورای حل اختلاف مربوط می شوند و از زیر صلاحیت دادگاههای خانواده خارج هستند. دعاوی مربوط به جهیزیه و مهریه و نفقه با داشتن دو شرط ملزم به رسیدگی در شورای حل اختلاف می باشند :
ماده ی 29 قانون حمایت خانواده : در شرایطی که دعوا مستقل از دعوای طلاق مطرح شده باشد.
بند الف ماده 9 : در شرایطی که دعوا حداکثر تا دویست میلیون ریال باشد.
در غیر این صورت، بدون شرایط ذکر شده پرونده در حوزه ی صلاحیت دادگاه خانواده میباشد.
صلاحیت دادگاه خانواده
ماده ی 4 قانون حمایت از خانواده مواردی از صلاحیت را برای دادگاههای خانواده در سال 91 در نظر گرفته است. 18 مورد صلاحیت دعاوی خانواده شامل : نامزدی و خسارت های ناشی از بهم زدن آن؛ نکاح دائم، موقت و اذن در نکاح؛ شروط ضمن عقد نکاح؛ ازدواج مجدد؛ جهیزیه؛ مهریه؛ نفقه زوجه و اجرت المثل ایام زوجیت، تمکین و نشوز؛ طلاق، رجوع، فسخ و انفساخ نکاح، بذل مدت و انقضای آن؛ حضانت و ملاقات طفل؛ نسب؛ رشد، حجر و رفع آن؛ ولایت قهری، قیمومیت، امور مربوط به ناظر و امین اموال محجوران و وصایت در امور مربوط به آنان؛ نفقه اقارب؛ امور راجع به غایب مفقود الاثر؛ سرپرستی کودکان بی سرپرست؛ اهدای جنین؛ تغییر جنسیت.
آنطور که از موارد صلاحیت این دادگاه مشخص است، محدود به حوزه ی مسائل خانوادگی است و از هرگونه دعاوی حقوقی خارج از این هجده مورد صلاحیت خود، پرهیز می کند و رسیدگی به مسائل دیگر در حوزه ی فعالیت این دادگاه نمی باشد و به آن رسیدگی نمی کند.
الزام حضور قضات زن در دادگاه خانواده
در دادگاه های خانواده حضور قاضی زن برای رسیدگی به دعاوی و پرونده ها الزامی است. دلیل این امر این است که خانواده ها با حضور زن و مرد تشکیل می شوند و بنیان و هسته ی خانواده با هر دو جنس شکل میگیرد. به همین منظور حضور قاضی زن لازم است. این حضور میتواند انعکاسی باشد از خواسته های متفاوت زنان و مردان. از آنجایی که دادگاه های خانواده از لحاظ قضایی بسیار تاثیرگذار و در نظام حقوقی رکن با اهمیتی محسوب می شوند پس حضور زنان میتواند این نقش تاثیرگذار را پررنگ تر بنماید.
جالب است بدانید نصف مراجعه کنندگان به دادگاه های خانواده زنان هستند و حضور زنان در دادگاه ها برای ارتباط بهتر و راحت تر با این مراجعان زن ضروری است. این حضور هم در دادگاه خانواده و هم در اداره ی سرپرستی واجب است. البته این حضور شرایطی هم برای قاضی زن دارد. اول اینکه این شخص باید متاهل باشد و دوم اینکه سابقه ی چهارسال خدمت در حوزه ی قضایی داشته باشد. که هر دوی این شروط برای درک بهتر و عمیق تر شرایط پرونده ها در دادگاههای خانواده است.
نشانی و آدرس دادگاههای خانواده در تهران
- مجتمع قضایی خانواده ۱ : نشانی اتوبان شهید محلاتی، نبرد جنوبی، جنب آتش نشانی و شهرداری. شماره تلفن : 021 3300 9129
- مجتمع قضایی خانواده ۲ : نشانی ولنجک بلوار دانشجو، میدان یاسمن، خیابان عدالت. شماره تلفن : 021 2670 6645
جهت مشاوره حقوقی با شماره های مندرج در سایت تماس بگیرید.