مراحل صدور حکم رشد

مراحل صدور حکم رشد

نوشته پیش رو توسط وکیل خانواده در خصوص مراحل صدور حکم رشد و شرایط صدور حکم رشد برای آشنایی شما عزیزان تنظیم گردیده است. به طور کلی افراد برای اینکه افراد بتوانند قبل ازسن قانونی در امور مالی خود تصمیم بگیرند، نیازبه اثبات رشد در دادگاه دارند لذا، دراین نوشته به تعریف رشد و مراحل صدور حکم رشد می پردازیم.

گواهی رشد یا حکم رشد چیست؟

مجموعه اسناد و مدارکی که حاکی از اثبات بلوغ عقلی فرد باشد را گواهی رشد می نامند. به طور معمول و طبق عرف این گواهی پس از مجموع تحقیقات و نظر کارشناسان تخصصی صادر می گردد.

به طور کلی و قانونا سن خاصی همه اشخاص صغیر تا زمان رسیدن به سن بلوغ فرد محجور به حساب می ایند و از نظر قانونی امکان تصرف در اموال و انجام اعمال حقوقی خود را ندارند. سن بلوغ برای دختران 9 سال کامل قمری و برای پسران 15 سال قمری می باشد که قانون تعیین کرده است. بنابراین دختر و پسری که به سن 9 و 15 سال رسیده باشند را بالغ می نامند.

حسب ماده 1210 قانون مدنی صغیری که به سن بلوغ رسیده است برای تصرف خود در امور مالی باید رشد خود را اثبات کند. به معنای دیگر  فرد برای تصرف در امور غیرمالی نیازی به اثبات رشد نخواهد داشت، حال آنکه صرف رسیدن به سن بلوغ، وجود اهلیت او برای امور مالی را محرز نخواهد کرد.

به معنای صریح تر رشد به این معناست که شخص اداره اموال خویش را به طور عقلایی داشته باشد و از مال و اموال خود به طور صحیح استفاده نموده و از آن بهره ببرد. برای اینکه صغیر از حجر در بیاید شرط آن رسیدن به بلوغ نیست بلکه باید ،رشید بودن فرد اثبات گردد. بنابراین برای اینکه صغیر از حجر خارج شود و محجور نباشد باید بلوغ و رشد وی محرز و ثابت گردد.

بیشتر بخوانید  : وکیل ملکی متخصص در دعاوی املاک

مراحل صدور حکم رشد چگونه است؟

درخواست حکم رشد فی الواقع یک دعوای حقوقی می باشد که فرد ( خواهان ) باید به طرفیت ولی و یا قیم و در صورت نداشتن آنها به طرفیت دادستان مطرح می شود. پس از ثبت دادخواست قاضی شخص را با ارائه معرفی نامه به پزشکی قانونی برای اظهار نظر درباره گواهی رشد ارجاع می دهد.

بدین ترتیب مراحل صدور حکم رشد چنین نیست که فرد شخصا با مراجعه به پزشک قانونی یا ارائه مدارک حکم رشد صادر گردد بلکه دادگاه با ارجاع شخص به پزشک قانونی و با تحقیق قاضی حکم رشد صادر می گردد. پس دعوا در خصوص سن رشد علیه قیم و یا سرپرست خود شخص مدعی مطرح و بر پا خواهد شد. اگر شخصی قیم یا سرپرست نداشته باشد این دعوی علیه دادستان اقامه می گردد.

در مرحله بعد ، بعد از وصول نظر کارشناس قاضی دادگاه اقدام به طرح سوالات مختلف از فرد می نماید و سعی در احراز رشد یا عدم رشد  او می کند و در نهایت قاضی با بررسی مدارک و طبق قوانین مندرج و همچنین شرایط صدور حکم رشد نهایتا اقدام به صدور حکم خواهد نمود و یا اینکه ممکن است درخواست فرد رد شود.

شرایط صدور حکم رشد

شرط صدور حکم رشد رسیدن شخص به سن رشد است ( 18 سال ) است در حال حاضر و در رویه کنونی سن رشد برای افراد را 18 سال در نظر می گیرند. پس اشخاص زیر 18 سال برای تصرف در امور مالی خویش نیازمند حکم رشد می باشند

آیا امکان ابطال حکم رشد وجود دارد؟

بله امکان لغو حکم رشد وجود خواهد داشت. لذا، فرد مدعی عدم رشد، باید درخواست لغو حکم رشد را به دادگاه تقدیم نماید. بعد با ارائه نامه ی دادگاه و بررسی های مربوط به پرونده و معاینات لازم در پزشکی قانونی صورت میگیرد و نتایج به دست آمده برای تصمیمات نهایی به مرجع قضایی فرستاده میشود .

لذا دادگاه در صورت اثبات عدم رشد، حکم رشد را لغو کرده و حکم حجررا صادر می نماید و بعد از آن  با فرد غیر رشید مانند صغیر رفتار می شود و اجازه تصمیمات مستقل در امور و اجرای حقوق شخص از وی گرفته شده  و بعد از آن ولی و قیم فرد می توانند طبق قانون عمل کنند.

آثار صدور حکم رشد

از آثار صدور حکم رشد این است که فرد از حجر خارج شده و می تواند به طور مستقل و بدون اجازه و دخالت ولی یا قیم خود امور مالی خود را اداره کرده و در خصوص آن تصمیم گیری نماید. بنابراین در آینده قیم وسرپرست حق هیچگونه دخالت و تصمیم گیری در امور مالی شخص را نخواهد داشت.

اما تصمیمات قبلی قیم شخص تا قبل از رسیدن به رشد به قوت خود باقی است. اما اگر فرد نسبت به تصمیمات قبلی قیم شاکی باشد می تواند با تنظیم دادخواستی علیه قیم شکایت خود را اعلام کرده و تمامی معاملات قبلی را لغو نماید و دادگاه با بررسی تمامی مدارک و شواهد موجود رای نهایی خود را در این خصوص صادر می نماید.

دادگاه صالح برای صدور حکم رشد

درخواست صدور گواهی رشد باید با تنظیم دادخواست و ارائه آن به دادگاه خانواده محل اقامت درخواست کننده باشد. لذا در شهرهایی که دفاتر خدمات قضایی وجود دارد باید از طریق این دفاتر اقدام و عمل شود.

درخواست صدور حکم رشد دختر و پسر

نوع دادخواست صدور گواهی رشد دختر یا پسر با یکدیگر فرقی نمی کند ، اما چون حکم رشد دختر کمتر از ۹ سال و پسر کمتر از ۱۵ سال صادر نخواهد شد بنابراین، فقط نسبت به سن بلوغ در آنها تفاوت وجود دارد.

نمونه دادخواست صدور حکم رشد

ریاست محترم دادگاه خانواده 2 تهران

با سلام و عرض ادب

احتراما به استحضار می رساند اینجانب … فرزند … به شماره شناسنامه … کد ملی … بموجب مدارک سجلی تقدیمی در تاریخ … به دنیا آمده ام. بنابر شرایط موجود، سن اینجانب بیش از ١۵ سال تمام قمری است و بنده از تمام جهات اعم از عقلی و جسمی به میزان رشد کافی رسیده ام و بنابراین یقین دارم که شخصا می توانم به اداره امور و اموال خود در تمامی زمینه های مالی یا غیرمالی بپردازم. علی ایحال با توجه به مدارک تقدیمی مستنداً به ماده ۱۲۱۰ قانون مدنی تقاضای صدور حکم رشد، مطابق با خواسته تقدیمی مورد استدعاست.

نمونه رأی دادگاه بدوی در خصوص حکم رشد

در خصوص تقاضای خانم  … دائر بر صدور حکم رشد، نظر به اینکه نظریه پزشکی قانونی مضبوط در پرونده اعلام نموده خواهان به رشد فکری و عقلی کافی نرسیده است، لذا دادگاه تقاضای خواهان را وارد ندانسته و مردود اعلام می‌نماید. رأی صادره ظرف مهلت بیست روز پس از ابلاغ قابل اعتراض و رسیدگی در دادگاه تجدیدنظر استان تهران می‌باشد. دادرس شعبه دوم عمومی حقوقی دادگستری پاکدشت

نمونه رأی دادگاه تجدیدنظراستان در خصوص حکم رشد

در خصوص تجدیدنظرخواهی خانم …. به طرفیت رییس دادگستری پاکدشت نسبت به دادنامه شماره 796 مورخه 1393/8/5 صادره از شعبه دوم دادگاه حقوقی پاکدشت که به موجب آن خواسته تجدیدنظرخواه به خواسته صدور حکم رشد مردود اعلام شده است .

با توجه به محتویات پرونده، دعوی تجدیدنظرخواه صحیحاً طرح نشده است به دلیل اینکه طرح دعوی رشد باید به طرفیت ولی قهری مطرح می‌شد و در صورت فوت ولی قهری به طرفیت قیم خود نه رییس دادگستری مطرح شود در حالیکه در این پرونده مشخص نیست که متقاضی رشد، ولی قهری او در قید حیات است یا خیر اگر در قید حیات نیست گواهی فوت یا حصر وراثت و قیم او چه کسی است مشخص نیست.

لذا مستنداً به ماده 358 ق.آدم ضمن نقض دادنامه قرار رد دعوی تجدیدنظرخواه صادر و اعلام می‌گردد رأی صادره قطعی است. رییس و مستشار شعبه 60 دادگاه تجدیدنظر استان تهران   آل حبیب – علیخانی

جهت مشاوره حقوقی با شماره های مندرج در سایت تماس بگیرید.