مدت زمان عده طلاق
مدت زمان عده طلاق، مدت زمانی است که زوجه بعد از طلاق تا انقضای مدت عده نمی تواند شوهر دیگر اختیار کند. مطابق ماده ١١۵٠ قانون مدنی «عده عبارت است از مدتی که تا انقضای آن زنی که عقد نکاح او منحل شده است نمی‌تواند شوهر دیگر اختیار کند».
یکی از مهم ترین موضوعات موضوع مدت زمان عده است که به چند بخش ( عده طلاق، عده وفات) تقسیم می گردد. در این مقاله به توضیح و تفسیر مدت زمان عده طلاق می پردازیم.
حسب ماده 1150 قانون مدنی عده عبارت است از مدت زمانی که تا انقضای آن زنی که عقد نکاح او منحل گردیده نمی تواند ازدواج یا شوهر دیگر اختیار کند. به عبارتی روشن تر عده مدتی است که زن بعد از جدایی از شوهرش به هر دلیلی، در حال انتظار و صبر به سر می برد. عده مشتمل بر دو نوع عده طلاق و عده وفات است.
- عده طلاق زن آبستن : حسب ماده 1103 قانون مدنی عده این زنان تا زمان وضع حمل آنان می باشد.. لذا، هر گاه این مدت زمان کم باشد (از طلاق تا وضع حمل) عده منقضی خواهد شد و زن می تواند ازدواج مجدد کند.
- عده زن غیر آبستن : حسب ماده 1151 قانون مدنی عده طلاق زن غیر آبستن 3 طهر است. طهر از نگاه حقوقی و به تعریف حقوق عبارت است از پاک بودن زن از عادت زنانگی و مدتی که بین دو عادت زنانگی که وجود دارد.
- زنی که بین او و شوهر نزدیکی صورت نگرفته و یائسه است نه عده طلاق وجود دارد نه عده فسخ نکاح اما عده وفات شامل هر دو می شود.
عده زن در موارد نزدیکی شبه
نزدیکی به شبهه یعنی اینکه کسی با زنی نزدیکی برقرار کند به گمان اینکه آن زن همسر اوست اما اگر همسر او نباشد و عقد ازدواج به باطل صورت گیرد و اعتقاد بر صحت ان رود و نزدیکی انجام شده و فساد عقد هم مشخص گردد به این حالت نزدیکی به شبهه گفته می شود.
به این دلیل که در زمان نزدیکی ازدواج صحیح نبوده بلکه باطل هم بوده است اما فقط خود زوجین اعتقاد به صحت آن داشته اند. نهایتا زنی که با شبهه با کسی نزدیکی نماید قانونا باید عده طلاق را نگه دارد.
مدت زمان عده وفات شوهر
مدت زمان در نظر گرفته شده طبق قانون در مواقع وفات شوهر چه عقد دائم باشد چه عقد منقطع باشد 4 ماه و 10 روز است. در این بخش استثنایی وجود خواهد داشت آنهم اینکه زن حامله باشد و زمان وضع حمل او بیشتر از 4 ماه و 10 روز باشد که در اینصورت مدت زمان عده تا زمان تولد فرزند است.
اما اگر فاصله زمانی فوت تا وضع حمل زن کمتر از مدت ذکر شده باشد عده زن در زمان وفات شوهر همان 4 ماه و ده روز است که فقها این مدت زمان را ابعد الاجلین می گویند یعنی طولانی تر مدت عده.
مدت زمان عده در عقد موقت
عده بذل یا انقضای مدت در نکاح موقت، کوتاهتر از طلاق است و مدت زمان عده 2 طهر می باشد. در صورتیکه عده طلاق و ازدواج دائم 3 طهر است.
نکاتی در خصوص مدت زمان عده در عقد موقت :
- زن یائسه در این حالت هم عده ندارد.
- عده انقضای مدت یا بذل مدت برای زنی که عادت زنانگی ندارد 45 روز می باشد.
- اگر در مدت زمان بذل مدت یا انقضای مدت آن باردار شود زمان عده او تا وضع حملش می باشد.
عده زن در صورت فسخ نکاح
حسب ماده 1151 قانون مدنی عده زن در زمان فسخ نکاح 3 طهر می باشد مگر اینکه زن در زمان یائسگی باشد که در چنین زمانی عده او 3 ماه می باشد.
مدت زمان عده غایب مفقود الاثر
زمانی که زن از شوهرش هیچ اطلاعی نداشته باشدر و یا اینکه خبری یا اثری از وی نباشد، ممکن است این فرد فوت کرده و یا شاید در قید حیات باشد. در این حالت مرد غایب مفقودالاثر نامیده می شود.
در این باره زن بعد از گذراندن عده مشخص می تواند به زندگی طبیعی خود ادامه دهد و ازدواج مجدد نماید.
در صورتی که شوهر زنی غایب مفقود الاثر است زن میتواند با کسب اجازه از حاکم شرع طلاق گرفته و باید طبق قانون مقرر و ذکر شده عده وفات نگه دارد.
حال ممکن است زنی شوهرش مفقود الاثر شده باشد و برای همسرش حکم موت فرضی صادر شود که در چنین حالتی هم زن باید عده وفات نگه دارد.
چه زنانی عده ندارند؟
- زنان یائسه یعنی زنانی که دیگر عادت ماهانه نمی شوند و از سن بارداریشان گذشته و احتمال بارداری آنها غیر ممکن است.
- زنان باکره و غیر مدخوله یعنی زنانی که آمیزش جنسی نداشته اند.
- زنان فاقد رحم نیز لازم به نگاه داشتن عده نیستند.
حکم ازدواج با زنی که در ایام عده است
هر گاه مردی زنی را که در ایام عده دیگری است به عقد خود در آورد ، این نکاح، در حکم نکاح با زن شوهردار است و این نکاح باطل و موجب حرمت ابدی است. اگر زوجین به عده و حرمت نکاح جاهل باشد در اینصورت عقد باطل ولی حرمت ابدی حاصل نمی شود چه نزدیکی صورت گرفته باشد چه صورت نگرفته باشد ولی اگر یکی از آنها عالم و دیگری جاهل باشد یاز هم حرمت ابدی حاصل می شود.
بنابراین ۲ چیز موجب حرمت ابدی است : عقد با علم به عده و حرمت نکاح و نزدیکی در زمان عده هرگاه هر یک از این دو وجود نداشته باشد حرمت ابدی بوجود نخواهد آمد.
جهت مشاوره حقوقی در خصوص مدت زمان عده طلاق با شماره های مندرج در سایت تماس بگیرید.