مراحل و موارد فسخ نکاح

مراحل و موارد فسخ نکاح

مراحل و موارد فسخ نکاح، به گفته وکیل خانواده فسخ نکاح یکی از روش های بر هم زدن ازدواج به شمار می آید که در قانون کشور ما نیز صراحتا به آنها اشاره شده است. منشا اصلی شکل گیری اصطلاح حقوقی فسخ نکاح، وجود عیب و ایراد در زن یا مرد است. همین موضوع نیز باعث می شود تا هر یک از زوجین این اختیار قانونی را داشته باشند که برای جدایی به دادگاه خانواده مراجعه نمایند.

توجه داشته باشید که اصطلاح فسخ نکاح با طلاق متفاوت است و جریان دادرسی به این پرونده ها نیز با یکدیگر متفاوت است. اما در حالت کلی شما باید بدانید که فسخ  دارای محدودیت ها و سختی های طلاق زن و شوهر نمی باشد؛ چرا که این مسئله با هدف حفظ و دوام سلامت افراد خانواده و مصلحت حقوقی از جانب قانونگذار تعیین شده است. جهت اطلاعات بیشتر در خصوص مراحل و موارد فسخ نکاح با ما همراه باشید.

تفاوت های میان فسخ نکاح و طلاق

مسلما هنگامی که در مورد طلاق و جدایی های زوجین صحبت می کنیم، ممکن است این سوال برای بسیاری از افراد پیش اید که چه تفاوتی میان اصطلاح فسخ و طلاق وجود دارد و اقدامات قانونی مربوط به هریک چگونه است؟ برای یافتن پاسخ این سوال خود به موارد زیر دقت نمایید.

1. طلاق گرفتن در قانون کشور ما دارای تشریفات قانونی خاصی است و این در حالی است که فسخ  تنها به اراده صاحب حق وابسته است.
2. از شروط صحت طلاق آن می باشد که زن در شرایط خاصی باشد، برای مثال در دوران عادت ماهیانه و یا نفاس نباشد، اما در رابطه با فسخ  همچین شرطی وجود ندارد.
3. قبل از آنکه صیغه ی طلاق جاری شود؛ باید از دادگاه حکم یا اذن گرفته شود اما در مراحل قانونی فسخ نکاح نیازی به کسب چنین اجازه نامه ای نمی باشد و رسیدگی دادگاه وابسته
4. به احراز وجود دلایل و شرایط حق فسخ است و از نظر قانون، هیچگونه تکلیفی در باب اصلاح زوجین و ارجاع به داوری ندارد.
5. طلاق مخصوص نکاح دائم است ولی موارد فسخ نکاح ، هر دو عقد دائم و منقطع را شامل می شود.
6. طلاق جزء آن دسته از اختیارات قانونی است که در حالت کلی به مرد تعلق دارد و زن تنها در موارد استثنایی می تواند از این حق استفاده کند. اما فسخ  از جانب هر دو طرف ازدواج امکان پذیر است.
7. هنگامی که طلاق به درخواست مرد و از نوع رجعی باشد، مرد این اختیار را دارد تا در زمان عده به همسر خود مراجعه کند و مجددا به ادامه زندگی مشترک باز گردند، اما در فسخ چنین امکانی وجود ندارد.
8. جالب است بدانید که در مواردی که مرد پیش از برقراری ارتباط زناشویی اگر را طلاق دهد، زن مستحق نصف مهریه خواهد بود، اما در موارد مربوط به فسخ از لحاظ قانونی هیچ مهریه ای به زن تعلق نمی گیرد. مگر در صورتی که فسخ از نوع عنن واقع شده باشد.
9. اگر میان زن و شوهر سه بار طلاق صورت بگیرد دیگر نمی توانند با هم ازدواج کنند ، مگر در صورت وجود محلل ولی فسخ نکاح هرچند بار که میان زوجین اتفاق بیفتد ایجاد حرمت نمی‌کند.

موارد فسخ نکاح از طرف زن در قانون مدنی

عیوب مرد که موجب فسخ  می شود براساس ماده ۱۱۲۲ قانون مدنی به موارد زیر تقسیم میشود:

1. خصاء یک عارضه ای است که مربوط به اخته شدن مرد می باشد.
2. عنن به ناتوانی مرد در نعوظ گفته می شود، به شرط اینکه و لو یکبار عمل زناشویی را انجام نداده باشد. عنن در صورتی موجب حق فسخ می شود که پس از عقد ایجاد شود.
3. مقطوع بودن آلت تناسلی به اندازه ای که قادر به عمل زناشویی نباشد.

جنون و عنن در مرد هرگاه بعد از عقد هم حادث شود موجب حق فسخ برای زن خواهد بود

موارد فسخ نکاح از طرف مرد در قانون مدنی

عیوب زن در صورتی موجب حق فسخ برای مرد است که عیب مزبور در حال عقد وجود داشته است. عیوب ذیل در زن موجب حق فسخ برای مرد خواهد بود :

1. قرن به استخوانی در فرج که مانع جماع شود گفته می شود.
2. جذام به بیماری خوره گفته می شود.
3. برص نوعی بیماری پوستی است که در اثر این بیماری لک های بزرگ‏ به صورت سفید یا سیاه در بدن ظاهر می شود.
4. افضاء یکی شدن مجرای بول و حیض را اِفضاء می‌گویند.
5. زمین گیری.
6. نابینائی از هر دو چشم.

• بر اساس قانون مدنی کشورما، هر یک از زوجین اگر قبل از عقد اگاهی کاملی از امراض مذکوره در طرف دیگر داشته باشند ، دیگر بعد از عقد نکاح، امکان فسخ از بین می رود.
• فلسفه فسخ نکاح به دلیل عیوب زن، برای جلوگیری ازورود ضرر مرد می باشد. پس اگر عیوب زن با وسایل درمانی یا عمل جراحی از بین برود، حق فسخ ساقط می‌شود.

عیوب مشترک موجب حق فسخ نکاح برای زن و مرد

تنها عیب مشترک برای زن و مرد که موجب حق فسخ  می شود جنون است. مطابق ماده ۱۱۲۱ قانون مدنی” جنون هر یک از زوجین به شرط استقرار، اعم از اینکه مستمر یا ادواری باشد، برای طرف مقابل موجب حق فسخ ازدواج است”.

در قانون مدنی جنون تعریف نشده است. مطابق اکثریت نظر فقها به اختلال عقل جنون گفته می شود. اختلال عقل آن یعنی اینکه که فردی در انجام وظایف روزانه و عادی خود تعادل نداشته باشد. بنابراین، به بیهوشی‌های ناشی ازهیجانات ناگهانی و فراموشی‌های سریع، و نیز بیماری صرع جنون محسوب نمی‌شود.

قواعد فسخ نکاح

• حق فسخ نکاح و اعمال آن فوری می باشد. بنابراین، شخصی که حق فسخ دارد باید بعد از مطلع شدن عیوب طرف مقابل نکاح را فسخ کند و اگر در این مدت نکاح را فسخ نکند حق فسخ نکاح او از بین می رود.
• فسخ نکاح و طلاق هر دو از موارد انحلال نکاح می شوند و و هر دو باید عده نگه دارند.
• زوجین می توانند بعد از علم به عیوب طرف مقابل می توانند از حق فسخ خود صرف نظر کنند و اسقاط نمایند. حق فسخ نکاح قابل اسقاط است.
• مطابق ماده 448 قانون مدنی حق فسخ نکاح به وارث منتقل نمی‌شود زیرا در اثر فوت به خوی خود نکاح منحل می شود.
• در فسخ شخص یک طرفه می تواند آن را انجام بدهد و نیازی به رضایت طرف مقابل نیست. فسخ نکاح دارای تشریفات خاصی ندارد. فسخ نکاح باید به ثبت برسد و ثبت آن از الزامات می باشد. دارنده حق فسخ  برای طرح دعوا باید به دادگاه مراجعه نماید.

تکلیف مهریه در فسخ نکاح

در صورت صدور حکم مبنی بر فسخ اگر بین زوجین نزدیکی واقع نشده باشد زن مستحق مهریه نخواهد بود، مگر اینکه فسخ نکاح به دلیل ناتوانی جنسی مرد ( عنن ) باشد. در صورتی که بین زوجین نزدیکی صورت گرفته باشد، زن مستحق مهرالمثل است نه مهریه ای که در سند ازدواج مقرر شده است. بنابراین میزان مهریه در صورت فسخ ازدواج منوط به نزدیکی زوجین می باشد.

مدت زمان فسخ نکاح

خيار فسخ نکاح  مطابق ماده 1131 قانون مدنی از خیارات فوري می باشد دارنده حق  فسخ بايد در كوتاهترين مدتي كه عرفاً مي تواند حق  فسخ خود را اعمال كند اراده خود را بر به هم زدن ازدواج  اعلام دارد. تشخيص مدتي كه براي امكان استفاده از خيار لازم  است با عرف می باشد .

اگر كسي با به علم به فوریت فسخ نسبت به فسخ  اقدامی ننماید حق فسخ او ساقط می شود، زیرا  به اختيار از حق خويش صرف نظر كرده است. قانونگذار در مواردی جهل به حكم خيار و فوريت آن را قابل قبول  دانسته است یعنی اگر دارنده حق فسخ جاهل به فوریت آن باشد می تواند از حق فسخ استفاده کند.

جهت مشاوره حقوقی  در خصوص مراحل و موارد فسخ نکاح با شماره مندرج در سایت تماس بگیرید. فاطمه یعقوبی وکیل پایه یک دادگستری